MADENMO: YASA DIŞI PATLAYICI MADDE KULLANIMI SONUCU ORTAYA ÇIKAN ÖLÜMLÜ KAZALAR ARTARAK DEVAM EDİYOR

YASA DIŞI PATLAYICI MADDE KULLANIMI SONUCU ORTAYA ÇIKAN ÖLÜMLÜ KAZALAR ARTARAK DEVAM EDİYOR

Ülkemizde son yıllarda kullanımı giderek artan ve sektörde Kaya Kırıcı olarak bilinen piroteknik malzemelerin yasa dışı veya uygunsuz kullanımı sonucu ortaya çıkan ölümlü kaza sayısı artarak devam etmektedir. Bunlardan birkaç örnek aşağıda verilmiştir:

- 04.05.2018 tarihinde Ankara İli Altındağ ilçesindeki bir temel kazısı sırasında önceki atımlarda delikte kalan patlamamış Kaya Kırıcı kartuşu daha sonra kırıcı darbesi ile patlamış ve sonucunda operatör hayatını kaybederken 3 işçi yaralanmıştır.

- 15 Eylül 2018 tarihinde; Kırşehir` in Mucur ilçesinde, tuz ocağında meydana gelen patlamada 3 işçi yaralanmıştır. Kırşehir Valiliği tarafından yapılan açıklamaya göre kaza, patlayıcı madde kullanma izni olmayan işyerinde, işveren tarafından temin edilen malzemelerle patlayıcı madde yapılırken meydana gelmiş ve sonucunda biri Afganistan uyruklu olmak üzere 3 işçi yaralanmıştır.

- 16.09.2018 tarihinde Adıyaman`ın Sincik ilçesindeki bir mermer ocağında meydana gelen patlama sonucu 3 işçi yaralanmıştır. Mermer ocaklarına blok bütünlüğünü olumsuz etkilediği için patlayıcı madde kullanım izni verilmemektedir. Bu nedenle bu ocakta da kaçak patlayıcı madde üretimi ve kullanımı olduğu düşünülmektedir.

- 23.12.2018 tarihinde Erzurum Aşkale`de bir manyezit ocağında Kaya Kırıcı olarak bilinen ürünün kullanımı sırasında meydana gelen patlama sonucu bizzat dolum işini yapan ateşleyici hayatını kaybetmiştir.

- 12.05.2019 tarihinde Ardahan`ın Çataldere köyü yakınlarındaki bir taşocağında Kaya Kırıcı kullanımı sırasında meydana gelen patlama sonucu 4 kişi ağır şekilde yaralanmıştır. Hastaneye kaldırılan yaralılardan 3`ü hayatını kaybetmiştir.

Yukarıda yazılanlar, yasa dışı veya uygunsuz patlayıcı madde kullanımı sonucu meydana gelen yaşanmış kaza örnekleridir. Patlayıcı Madde Satınalma ve Kullanma İzin Belgesi (Patlayıcı Madde Ruhsatı) olmayan veya alamayan kişi ya da firmalar prosedürü daha kolay olan piroteknik malzemelerden üretilen Kaya Kırıcılara yönelmekte ve bunları kullanırken yasa dışı patlayıcı ilavesiyle bu patlayıcılar güçlendirme yoluna gitmektedirler. Sektördeki kullanıcılar Kaya Kırıcıları bilmemekte ve yanlış bir inanışla bunların patlayıcı madde olmadığını düşünmektedirler. Bu yanlış inanış sonucunda patlayıcı madde kullanımı sırasında gösterilen özen ve ciddiyet, Kaya Kırıcıların kullanımı sırasında gösterilmemektedir.  Oysa ülkemizde yürürlükte olan 87/12028 Sayılı Patlayıcı Madde Tüzüğünün 2. Maddesinde her türlü piroteknik malzemenin patlayıcı madde olarak kabul edildiği açıkça belirtilmektedir. Kaya Kırıcı malzemeleri güçlendirmek amacıyla sahada yasa dışı olarak kontrolsüz şekilde üretilen patlayabilen karışımların Kaya Kırıcılar ile birlikte kullanılması kazalara açık davetiye çıkarmaktadır. Yukarıda verilen örnekler bu durumu net şekilde ortaya koymaktadır. Son yıllarda mermer madenciliğinde blok alımı sırasında benzer uygulamaların yaygınlaştığı duyumlarını almakta ve bundan endişe duymaktayız.

TMMOB Maden Mühendisleri Odası olarak, meslektaşlarımızı bu konuda tekrar uyarmayı görev biliyoruz. Meslektaşlarımız, sorumlu oldukları sahalarda ruhsatsız, yasa dışı patlayıcı madde kullanımına asla izin vermemelidir.

Saygılarımızla,

TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu