KMO: YANGINLAR, ÖNLENEBİLİR, ETKİSİ MÜHENDİSLİK ÇÖZÜMLERİ İLE AZALTILABİLİR ACİL DURUMLARDIR!

Yangın, önlenebilir ve alınacak önlemlerle etkileri azaltılabilir bir acil durumdur. Yapılması gereken mevzuatta ve standartlarda belirtilen her türlü önlemi almak ve uygulamaktır. Alınan önlemlerin işletilebilir olduğu periyodik bakım ve kontrollerle, iç ve dış denetimlerle kontrol edilmelidir. 

Çıkan yangının her ne kadar çıkış nedeni yapılacak incelemeler neticesinde açığa çıkacak olsa da başlangıç nedeninden bağımsız, tesiste yangın güvenlik önlemlerinin yeterince alınmadığı ve kontrol edilmediği anlaşılmaktadır.

Kullanım amaçları ve şartları, genel risk içerikleri, yangın sırasında çalışanların ve konukların yapacakları işler ve yaşam güvenliği önlemleri göz önüne alındığında, oteller, diğer sınıf bina ve yapılardan ayrılır. Yangın güvenliği teknikleri ise, denetlenemez bir yangının başlamasını önlemek ve başladıktan sonra gelişimini ve etkilerini azaltmak için alınacak yöntemleri de kapsar. Binalarda yangının oluşması tamamen önlenemez ancak can güvenliğinin korunması için gerekli önlemlerin alınmasıyla, olası kayıplar en aza indirilebilir.

Söz Konusu 350 Yataklı mevcut bina sınıfındaki otelde yangın çıktığında yayılımı engelleyen ve söndüren otomatik yağmurlama (Sprinkler) sistemi zorunluluğu bulunmaktadır. Otelde algılama ve söndürme sistemi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Binada kullanılan Yangın koridoru acil çıkışlar tahliye planında yer almalı ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında algılama ve söndürme sistemleri çalışır olduğunun kontrol edilmesi gerekmektedir. Binalarda kullanılan malzemeler ve kaplamalar yanmayı geciktirici (alev yürümez) özellikte olmalıdır. Yangında yanmayı artırıcı hiçbir malzeme kullanılmamalıdır. Yangına bakıldığında dış cepheden alev yürür malzeme seçildiği anlaşılmaktadır. B3 sınıfında PUR Poliüretan gibi malzemeler kullanılmamalıdır. Özellikle ısı yalıtımı yapılan malzemeler ve dış yüzey kaplamaları bu sınıfta seçilmemelidir. Alev yürür malzemeler yüzünden 2012 yılında İstanbul`da Polat Tower yangını acı bir deneyim olmuştur. 

Öncelikle yangına neden olabilecek nedenler ortadan kaldırılmalı 

• Eski veya hatalı elektrik tesisatları.

• Yüksek güç tüketimine bağlı kısa devre.

• Aşırı ısınan mutfak ekipmanları.

• Yanıcı temizlik malzemelerinin yanlış kullanımı.

• Odalarda sigara kullanımı.

• Sistemlerin düzenli bakımının yapılmaması.

Önlemler alınmalı;

• Yangına dayanıklı malzemelerin kullanımı (yangına dayanıklı kaplamalar, yangın duvarları).

• Yangın tahliye kapıları ve tahliye yollarının standartlara uygun tasarlanması

• Otomatik yağmurlama (sprinkler) sistemlerinin kurulumu.

• Duman tahliye sistemlerinin uygun kapasitede tasarlanması.

• Elektrik sistemlerinin periyodik bakımı ve termal kamera kontrolleri.

• Otomatik duman ve ısı dedektörleri.

• Yangın söndürücülerin kullanımı ve periyodik kontrolü

• Yangın tatbikatlarının düzenlenmesi.

• Personel eğitimlerinin artırılması.

• Tahliye planlarının gözden geçirilmesi ve sürekli güncellenmesi.

Önlemlerin çalışır olduğu periyodik kontrollerle teyit edilmelidir. Kontroller işveren sorumluluğundadır.   Hayati konularda risk algısının düşük olması, durumun vahametini artıran bir unsur olmuştur. Başımıza hiç gelmeyecekmiş gibi felaketleri acil durumları hiçe saymak, hafife almak durumun ciddiyetini göstermektedir.  Yangının çıkışı yemek yapılan alanda olduğu düşünüldüğünde sanayi tipi LPG veya doğalgaz tüplerinden kaçak olabileceği düşünülmektedir. Burada sensör varlığı mutlaka sorgulanmalıdır. Yangın önlemlerinde patlamaya da neden olabilecek unsurlar için sensör kullanımı kritiktir. Önlemlerin alınmış olup olmadığına dair bazı sorular sorulmalıdır. 

Burada sormamız gereken sorular;

1. Uzun yıllardır işletilen otel kaç kere devletimizin hangi mercileri tarafından denetlenmiştir? 

2. Denetimde eksiklikler bulunmuş mu? 

3. Bulunan uygunsuzluklara takip denetimi yapılmış mı?

4. Otel iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almakta mıdır?

5. İş güvenliği uzmanı tarafından bir denetim yapılmış mıdır?

Soruların cevapları bize durumun çerçevesi çizmektedir. Ülkemizde işletmelerin bu şekilde denetimde uzakta iş güvenliği önlemlerinin sürdürülmesinin sağlanması mümkün değildir.

Denetim ve yaptırımlar ile algı yükseltilebilir. Denetim sonrası takip denetimlerle sürecin kontrol edilmesi, yerine getirilmeyen uygunsuzluklar için cezai yaptırımlar mevzuat kapsamında hayata geçirilmelidir. 

Binaların Yangınlardan Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin 6. maddesinin 4. Fıkrasında; "Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra, ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır."  İfadesi; 2012 yılında "Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır." Yani "itfaiye birimlerinin görüşü" alınır kısmı çıkarılmıştır. İşin en önemli kısmı yani önlem kısmı kontroller ortadan kaldırılarak zayıflatılmıştır. T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı`nın yayımladığı başka bir genelge doğrultusunda, yangın projeleri itfaiye elemanlarınca incelenmeyecek ve iskân kontrolleri itfaiye tarafından yapılmayacaktır. Yangın projelerinin incelemesi ve iskân kontrolleri ilçe belediyelerine bırakılmıştır. Önleme, kurtarma ve söndürme olmak üzere üç sacayağı üzerine kurulu olan itfaiyenin bundan sonra bir ayağı olmayacağı anlaşılmalıdır. İtfaiyelerin görev ve yetkilerinden en önemlisi önlemek olmalıdır. Yapıların daha hızlı kullanıma alınması çabucak işletilmesi alınacak önlemin hiçe sayılmasına ve onlarca kişinin yaşamına mal olmuştur.

Bizler bu ülkenin mühendisleri olarak yapılmış olan sistemlerin periyodik olarak kamusal düzlemde denetlenmesi gerekliliğini savunuyoruz. Özel sektörün ve piyasaya devredilen denetim mekanizmasının yine piyasanın kurallarına takılacağı ve işlemeyeceği açıktır. Denetimin bilimin ve tekniğin gerekliliğini yerine getirecek Meslek Odaları tarafından yapılması gerekmektedir. Denetim sonrası mutlaka yaptırım uygulanmalıdır. Bu konuda elimizden gelen teknik desteği ve sahada kontrollerde yer alacağımızı ve işin takipçisi olacağımızı belirtmek isteriz. 

Kamuoyuna duyururuz.

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
49.Dönem Yönetim Kurulu