1. Anasayfa

TMMOB ANKARA İKK: AKP İKTİDARINDA ÜLKE İŞÇİ MEZARLIĞINA DÖNDÜ VEDAT IŞIKHAN’IN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI DÖNEMİ AKP’NİN TÜM REKORLARINI KIRMAYA ADAY

03.09.2024

TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu 3 Eylül 2024 tarihinde "AKP İktidarında Ülke İşçi Mezarlığına Döndü Vedat Işıkhan’ın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dönemi AKP’nin Tüm Rekorlarını Kırmaya Aday" başlıklı bir basın açıklaması yaptı.

AKP İKTİDARINDA ÜLKE İŞÇİ MEZARLIĞINA DÖNDÜ
VEDAT IŞIKHAN’IN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI DÖNEMİ
AKP’NİN TÜM REKORLARINI KIRMAYA ADAY
 
İş cinayeti/işveren cinayeti sonucu ölüm haberlerine o kadar alıştırıldık ki, ölüm haberlerinin gelmesi değil, gelmemesi olağanüstü bir durum. Dün toplu ölüm haberi Ankara’dan geldi. Bugün, yarın, ertesi gün ölüm haberlerini duymaya devam edeceğiz.  Ankara’da sütunlu çalışma platformu olarak adlandırılan iş ekipmanının bir bölümünün kırılması sonucu yüksekten düşen 3 işçi hayatını kaybetti. Olayın teknik nedenlerine ilişkin söyleyeceklerimiz olacak, ancak yıllardır söylediğimizi yeniden en başta söyleyelim: İşyerlerindeki iş /işveren cinayetlerinin asıl nedeni politiktir! İşçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik kararları alan, düzenlemeleri yapan, doğru bir kurum, örgütlenme, sistem, denetleme, yaptırım olmaması, emekçi canına değer verilmemesidir.
Öncelikle, olaya ilişkin olası teknik nedenlere değinirsek; olay, basın yayın organlarında belirtildiği gibi iskele çökmesi-devrilmesi değil, motorlu güç ve dişli sistemleri ile aşağı yukarı hareket edebilen, sütunlu çalışma platformu olarak adlandırılan yüksekte çalışma ekipmanının platformunun bir kısmının kırılması şeklinde meydana gelmiştir.

Sütunlu çalışma platformları ile çalışmalarda güvenlik kuralları diğer genel işçi sağlığı ve güvenliği mevzuatının yanında, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile TS EN 1495 A+2 (Kaldırma Platformları- Sütunlu Çalışma Platformları) standardında belirtilmiştir. Sütunlu çalışma platformlarının güvenli bir şekilde çalıştırılması için platform uzatması dahil, tekniğe uygun şekilde tasarlanması, imal edilmesi, kurulması, kullanılması, bakım ve periyodik kontrolünün yapılması ve tüm kaldırma araçlarında olduğu gibi kaldıracak yükün ağırlığının bilinmesi, çalışma platformu üzerinde insan sayısı ve malzemelerin ağırlığı ve dağılımını gösteren uyarı levhasının olması gerekmektedir.

Sütunlu çalışma platform imalatçılarının ekipmanı standarda uygun olarak imal etmesi, TSE standardına uygunluk belgesi ve talimat el kitabı ile birlikte tüketiciye teslim edilmesi, izin verilen çalışan sayısı, malzeme ağırlıkları ve yük kapasitesini gösteren yük diagramının ekipman üzerinde olması, sütunlu çalışma platformunun seçimi ve kurulumun planlanması sırasında saha araştırması yapılması, araştırma sonucuna göre seçim ve kurulumun yapılması gerekir.

Sütunlu çalışma platformlarının kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce, önemli bakım ve onarımlardan sonra ve her yer değişikliğinde periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından periyodik kontrolünün yapılmasının yanında her kullanımdan önce kullanıcı tarafından muayene edilmeli, tüm bakım, muayene ve kontroller kayıt altına alınmalıdır.

Olayın duyulmasından sonra Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi uzman personeli olay yerine gitmiş, ancak engelleme nedeni ile yakın bir inceleme olanağı mümkün olmamıştır. Basın, yayın organlarında yer alan fotoğraf ve videolar incelendiğinde platformun bir kısmının kırıldığı görülmektedir.
Bu nedenle şu soruların yanıtlarını bekliyoruz;
  1. Sütunlu platform uygun şekilde tasarlanmış, kurulmuş, bakım ve kontrolleri yapılmış mıdır?
  2. Platformun kırılan kısmı tasarımda var mıdır, platform sonradan uzatılmış mıdır, bu kısmın taşıyacağı yük bilinmekte midir, bu kapasiteye uygun davranılmış mıdır?
  3. İşyerinde işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik bir organizasyon var mıdır?
  4. Risk değerlendirmesi yapılmış mıdır, risk değerlendirmesinde sütunlu çalışma platformuna ilişkin gerekliliklere yer verilmiş midir, bu gerekliliklere uyulmuş mudur?
  5. Sağlık Güvenlik Planı var mıdır, bu plana göre davranılmakta mıdır?
  6. İşyeri işçi sağlığı ve güvenliği yönünden denetlenmiş midir, denetlendi ise hangi eksiklikler tespit edilmiştir?
  7. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığındaki verilere göre ülkemizde şu an kaç inşaat sürmektedir, bu inşaatlardan kaç tanesi 2024 yılında işçi sağlığı güvenliği yönünden denetlenmiş ve kaçına yaptırım uygulanmıştır?
  8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığındaki verilere göre 2024 yılında ülkemizde kaç iş kazası! meydana gelmiş, bu kazalarda! kaç ölüm yaşanmıştır, bu ölümlerin ne kadarı inşaat işyerlerindedir? Bakanlık bu konuda değerlendirme yapmış mıdır, kazaların nedeni nedir, önlenmesi için nasıl bir çalışma yapılmaktadır?
  9. İş ekipmanlarının periyodik kontrolünü yapan personelin aldığı temel eğitim yeterli görülmekte midir, ileri eğitim uygulamasına ne zaman geçilecektir?
Sütunlu çalışma platformuna ilişkin yukarıda sayılanlar teknik gerekliliklerdir, bu teknik gerekliliklere uyulmaması 3 can kaybına neden olmuştur. Ancak her gün, işyerlerinde teknik gerekliliklere uyulmaması nedeni ile ortalama en az 5 can kaybediliyor. SGK İstatistiklerine göre dahi, AKP’nin iktidara geldiği 2002 Kasım ayından bu yana en az 28.000, büyük iddialarla yasalaştırılan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun yürürlüğe girmesinden bu yana en az 15.000 Vedat IŞIKHAN ’ın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yapmakta olduğu 15 ay içerisinde de en az 2.000 işçiyi iş/işveren cinayeti sonucu kaybettik. Bu kayıpların 1/3’ü yapı işlerindedir.
AKP’li yıllarda ülke işçi mezarlığına dönüştü, ancak Vedat IŞIKHAN bakanlığı dönemi boyunca AKP’nin bu alandaki tüm rekorlarını kırmaya aday.Sorunu sadece bakana yönelik olarak değerlendirmek istemesek de bakanın AKP il teşkilatlarını gezmeye ayırdığı zamanın %1‘ini bile bakanlığın asli görevlerinden olan işçi sağlığı ve güvenliği alanına ayırmadığını görmekteyiz. 2024 yılının ilk 3 ayında hiçbir işyeri işçi sağlığı ve güvenliği yönünden denetlenmemiştir. Denetlenen işyerlerine yaptırım uygulanmamakta, eksiklikleri gidermesi için süre verilmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile alan ticarileştirilmiş, Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) olarak adlandırılan ticari kuruluşların rekabet alanına dönüştürülmüştür, İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğünce yürütülen OSGB denetimleri durdurulmuştur, bu durdurmanın nedeninin bir AKP milletvekiline ait OSGB‘nin denetlenmesine söz konusu AKP milletvekilinin gösterdiği tepki olduğu iddia edilmektedir.
İktidarın, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının İşçi Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması gibi bir amacı, çabası yoktur; mevcut düzenlemeler ve kurum yapısı ve yaklaşım ile de başarı sağlanamaz.

İşçi sağlığı ve güvenliği alanında yönetemeyen AKP iktidarı giden her canın sorumlusudur, politikalarını değiştirmediği sürece sorumluluğu artmaktadır.

Bu böyle gidemez;

  1. Öncelikle dünya örneklerinde olduğu gibi, Sendikaların, ilgili meslek örgütlerinin, üniversitelerin, bakanlıkların katılımı ile idari ve mali yönden bağımsız, “Ulusal İşçi Sağlığı Güvenliği Kurumu” oluşturulmalıdır. Tüm düzenlemeler ve denetim bu kurum tarafından yerine getirilmelidir.
  2. İşçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanması işveren yükümlülüğüdür, işyerleri denetlenmelidir, uygunsuzluklara ağır yaptırım uygulanmalıdır.
  3.  İşçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ticari alan olamaz bu nedenle mevcut OSGB sistemine son verilmelidir.
  4. Her gün tekrar eden nedenlerle gelen ölümlere iş kazası denilemez, bunlar iş/işveren cinayetidir, sorumlular buna göre yargılanmalıdır. Bu yargılamaların muhatabı işverene sadece rehberlik- danışmanlık yapan, hiçbir yaptırım yetkisi olmayan iş güvenliği uzmanları değil, işyeri yetkilileri olmalıdır.
  5. Sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalı, sendikaların işyeri denetimlerinin önü açılmalı, işçi-çalışan temsilcilerinin iş güvencesi sağlanmalı ve katılım mekanizmaları genişletilmelidir.
TMMOB Ankara İl Koordinasyon Kurulu