TMMOB BATMAN İKK: İHMAL FELAKETE DÖNÜŞTÜ

23.11.2023

20 Kasım'da Batman'da yaşanan sel felaketi ile ilgili  TMMOB Batman İl Koordinasyon Kurulu yerinde inceleme yaparak 23 Kasım 2023 tarihinde konuya ilişkin bir basın açıklaması yaptı.

Basına ve Kamuoyuna

İHMAL FELAKETE DÖNÜŞTÜ

20 Kasım da gece saatlerinde başlayan yağmur kent merkezi genelinde etkili olarak kentte sel ve su baskınlarına neden olmuş ve su taşkınları yaşandı. Seyitler mahallesinde 3 ü çocuk 1 kadın olmak üzere ne yazık ki 4 insanımızın hayatını kaybetmesine neden oldu. Yaşamını yitirenlere Allah tan rahmet, yakınlarına sabır, halkımıza başsağlığı diliyoruz. Dün gece Sirritte yaşanan maden faciasında yaşamını yitirenlere rahmet diliyor halkımıza bağsağlığı diliyoruz.

Günler öncesinden yapılan uyarılara rağmen yeterli önlemlerin alınmayışı felaketi beraberinde getirdi. Kent genelinde etkili olan yağıştan kent merkezinin neredeyse tamamı etkilendi. Batman kent genelinde yollar sel sularıyla kullanılamaz hale geldi. Batman eğitim araştırma hastanesi bodrum katını su baskını nedeniyle  kullanılamaz hale geldi ve  hastanede 3 saat boyunca sağlık hizmetleri  verilemedi. Kentin işlek caddeleri ile ara sokaklar uzun saatler boyunca kullanılamaz halde kaldı ve araç geçişlerine kapatıldı.

2006 yılında yaşanan sel felaketinden dersler çıkartılmadığı ve teknik olarak kentin altyapısının güçlendirilmediği üzücü bir şekilde ortaya çıktı. Altyapı yetersizliği ve önlemlerin alınmamasından kaynaklı kent merkezinin genelinde binaların zemin ve bodrum katlarını sel sularının taşıdığı çamur örtüleri ile doldu. Sel sularının taşıdığı çamur örtüleri yer yer 30-40 cm lere vardı. Yaşanan selden sonra kent merkezinde ciddi hasarlar oluştu, ev ve iş yerleri kullanılamaz hale geldi.

Günler geçmesine rağmen vatandaşlar kendi imkanlarıyla su ve çamur tabakalarını tahliye etmeye devam ettiği gözlemlendi. Kentte halen temizlik işlemleri devam etmektedir. Selden sonra yapılan gözlemlerde sel sularının içinde petrol atıkları tespit edildi. Altyapıda ciddi hasarlara neden olan sel yollarda çamur örtüleri biriktirerek insan sağlığı ve yaşam koşullarını elverişsiz hale getirdi. Binaların zemin ve bodrum katları sel suları ve çamur birikintileriyle doldu.

Doğa bir kez daha kendi gerçekliğini bizlere göstermiş oldu. Gre Savaro deresi uzun yıllardır kendi yatağını korumuş ve yağan yağmur sularını İluh deresi üzerinden Batman çayına aktarmıştı. Çarpık kentleşme ve yanlış imar planları doğanın kendi akışını bozmuş ve bugün yaşanan faciaya sebep olmuştur. Gre Savaro deresinin yatağında yapılan menfez yağmur sularını taşımada yetersiz kalmış ve selde insanlarımızın canına neden olmuştur

Batman kent merkezi ve çevresi yerleşim yerinden kaynaklı yüksek taşkın risk sınıfında yer almaktadır. Batman kent merkezinin yerleşim alanının düzlük olması ve içinden geçen derelerin yapılaşma yoluyla kapatılması ne yazık ki felaketlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Batman kent merkezi etrafında bulunan Kıra dağı ve Batı Raman eteklerinden akan sular kent merkezinin içindeki dere yataklarından geçerek Batman çayına ulaşmaktadır. 90 lı yılarda köylerin yakılması ve boşaltılması yüzünden kentte göç eden vatandaşlarımız İluh deresinin etrafına yerleşmiş ve barınma ihtiyacını buralarda karşılamak zorunda kalmıştır. İluh deresinin çeperindeki mahallelerde yoğun yağışlar sonrası seller oluşmakta ve kente ciddi zararlar vermiştir. Kent geçmişine bakıldığında genel olarak bu bölgelerde sele bağlı maddi zararların ve can kayıplarının yaşandığı görülmektedir. 2006 da TMMOB olarak hazırladığımız raporda ve 2021 yılındaki Afad raporunda durum tespiti yapılmış ve gerekli uyarılar yapılmıştır. Ancak, ilgili merciler tarafından bu uyarıların dikkate alınmadığı bir kez daha ortaya çıktı.

Kentte sağlıklı ve düzenli şehirclilğin önünü açmak için hizmet üretecek bir politikaya ihtiyaç olduğu bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bu politikaların üretilmesinde kayyum anlayışı engel olmuş ve halktan uzak bir yönetim ve hizmet anlayışı ortaya çıkmıştır. Kentin temel sorunlarında bile yetkililere ulaşmakta zorluklar yaşanmaktadır. Kentin uzun yıllardır devam eden altyapı sorununa bile kayıtsız kalan yönetim anlayışı bu kenti kaderine terketmiştir. Kentin temel ihtiyaçlarının karşılanması gerekirken israf projelerine milyonlar aktarılmıştır. Kent merkezindeki çalışmaların yetersiz kaldığı belediye yönetimi ilçe belediyelerine hizmet vererek bugünkü tablonun ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Belediye yönetimi imkanlarını ve bütçesini kentte yaşayan insanların sağlıklı ve güvenilir bir kentte yaşaması için kullanmalıdır. Kent genelinde altyapı çalışmalarının yetersizliği kent kamuoyu tarafından bilinmektedir. Yaşanan felaketten sonra yetkililerin tüm uyarıları dikkate almaması kamuoyu vicdanında ağır yaralar bırakmıştır. Yetkili kişilerin yetmezliklerini kent kamuoyuna mal etmeyerek istifa etmesi gerektiğini buradan hatırlatmak isteriz. 2006 yılında yaşanan sel felaketinden sonra Tmmob tarafından hazırlanan raporlar ile  2021 yılında Afad tarafından yayınlanan raporları dikkate almayarak gerekli önlemleri almayan kişi ve kurumları kamuoyu vicdanına havale ediyoruz. Kayyum yönetimlerinin kentlerimize hizmet vermediğini birkez daha belirtmek isteriz.

Tmmob olarak yaşanan sel felaketinden dolayı Bölgenin afet bölgesi ilan edilmesini ve zarar gören halkımızın zararlarının karşılanması gerektiğini birkez daha belirtmek isteriz. Sel felaketinden sonra yaşanacak sağlık problemlerinin giderilmesi için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir Sel sularının kentin içme suyuna olan etkisinin ölçülmesi ve analizlerin yapılarak kamuoyuna açıklanmasını talep etmekteyiz.  Yaşanan selden sonra yaraların sarılması ve halkın günlük yaşamına dönebilmesi adına halkın ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. Selden sonra Dsi tarafından taşkın risk haritalarının güncellenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.

TMMOB olarak bir kez daha uyarıyoruz, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye atmaktan vazgeçin. Doğayı tahakküm altına alma anlayışından vazgeçin. Doğa ile bütünleşik Bilim ve tekniği ön plana çıkaran uygulamalar yapın.

Ayrıca hazırlanacak raporların kent kamuoyu ile meslek odalarının görüşlerinin de alınması,  imar planlarında rantçı politikaların terkedilerek insan sağlığını önceleyen, bilimsel verilerin sağlıklı bir şekilde değerlendirildiği, mühendislik ve planlama ilkelerini esas alan planların yapılması gerekmektedir.

Tekrar halkımıza geçmiş olsun diyor ve yetkilerin yaraların sarılması için gerekli adımları atmasını ve bu gibi felaketlerin yaşanmaması için uyarıları dikkate alarak önlem almalarını istiyoruz.

TMMOB Batman İl Koordinasyon Kurulu