MİMARLAR ODASI: KADINLARIN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİNE YÖNELİK ÇAĞDIŞI MÜDAHALE VE KISITLAMALAR KABUL EDİLEMEZ

Ekonomik, toplumsal ve siyasal alanda kriz koşullarının; çatışma ve savaş ortamının hakim olduğu bölgemizde ve ülkemizde güvencesizlik, yoksulluk, işsizlik, sömürü ve ayrımcılık nedeniyle kadınlar için yaşam koşulları giderek ağırlaşmaktadır.

Yaklaşık kırk üç milyon kadının yaşadığı ülkemizde, cinsiyet rolleriyle şekillenen toplumsal yapı; kadınların temel hak ve özgürlüklerine yapılan gerici müdahalelerin meşru temeli haline getirilmektedir.

Resmi verilere göre ülkemizde kadınların işgücüne katılım oranı erkeklerin yarısından daha azdır, üst ve orta düzey yönetici pozisyonlarındaki yer alma oranı erkeklerin ancak dörtte biri kadardır. Kadınlar siyasal alanda erkeklerden daha az yer almakta ve işgücüne daha az katılmaktadırlar. Ayrıca kadınların temel eğitime erişim oranı da erkeklerin erişim oranından daha düşüktür.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılında; 3 Mart 1924 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen devrim yasalarının sağladığı eğitim, bilim, kültür, sanat, örgütlenme ve kentleşme alanlarındaki kazanımları ortadan kaldırmaya yönelik aydınlanma ve uygarlaşma karşıtı uygulamalar artmaktadır. Kız ve erkek çocuklarına eşit, laik ve bilimsel eğitim olanağı sunan öğrenim birliğine yönelik düzenlemelerle sağlanan temel eğitim ve okullaşma oranı, kız çocuklarının eğitime erişiminde sağlanan cinsiyet eşitliği geriletilmek istenmektedir.

Kamu ve toplum yararının öncelik olarak belirlenmesi yerine sermaye ve finans odaklı merkezi ve yerel yönetim politikaları nedeniyle kentlerimizde yaşam çevreleri nitelikli mimarlık hizmetlerinden yoksun üretilmekte, bilimsel şehircilik ilkelerine aykırı proje ve uygulamalar kamusal alanlara ve kamu hizmetlerine erişimde toplumsal eşitsizliğin artmasına yol açmaktadır.

Ulaşım, kentleşme ve yapılaşma alanında kamu yararını yok sayan merkezi ve yerel yönetim politikalarının neden olduğu eşitsiz yapılı çevre nedeniyle tüm dünyayı etkileyen COVID-19 salgını, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler, yangın, sel vb. afetlerin etkisi en fazla kentlerimizde görülmüştür. Yoğun yapılaşma koşulları, alınması gereken önlemlerin uygulanmasını neredeyse olanaksız hale getirmiştir. Afet sonrası acil müdahale ve iyileştirme süreçlerindeki koordinasyon ve planlama eksikliği nedeniyle kadınların barınma, beslenme ve sağlık hizmetleri gibi yaşamsal ihtiyaçlara erişimi daha da zorlaşmış; kadına yönelik suçların, toplumsal baskı ve şiddetin artmasına; kadınların afetler karşısında güvencesiz kalmasına neden olmuştur.

Devlet; hiç kimsenin ayırımcılığa uğramamasını, herkesin temel hak ve özgürlüklerden eşit derecede yararlanmasını sağlamakla yükümlüdür. Tüm hak ihlallerinin, istismar ve şiddetin önlenmesi; ayrımcılığın sonlandırılması ve insan onuruna yakışır eşitliğe dayalı toplumsal yapının kurulması kamusal politikaların temelini oluşturmalıdır.

Uygar bir gelecek için kadınların; eşit iş karşılığında eşit ücret kazanması, kendi yaşamını etkileyen kararlarda eşit derecede söz sahibi olması, eğitime erişimini ve ekonomiye katılımını engelleyen ayrımcılığın sonlandırılması zorunludur.

Mimarlar Odası olarak; dünyada ve ülkemizde sömürüye ve baskıya karşı yürütülen mücadeleyi simgeleyen Dünya Kadınlar Günü’nde; kadınların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerinin, istismar ve şiddetin önlenmesinde öncelikli hedefin, eşitliğe dayalı toplumsal yapıya erişmek olduğu inancındayız.

Bu bağlamda; kadın erkek eşitliğine dayalı; tüm temel insan hak ve özgürlüklerinin tanınmasını, kullanılmasını ve yararlanılmasını engelleyen hiçbir ayrım, mahrumiyet ve kısıtlamanın yaşanmadığı bir gelecek dileğiyle kadın meslektaşlarımızın ve tüm kadınlarımızın gününü kutluyoruz.

TMMOB MİMARLAR ODASI
MERKEZ YÖNETİM KURULU