TEKNOLOJİ

Teknoloji, bilim ile birlikte, günümüzde çok sık duyulan sözcüklerden birisi. Kolayca anlaşılması mümkün olmayan, ama herkesin yaşamını belli bir ölçüde, doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen bir kavram

Teknoloji, artan bir ivmeyle ekonomik gelişmenin en kritik girdilerinden birisi olmaya devam ediyor. Şayet günümüzdeuluslararası bir ekonomik yarışve egemenlik arayışından sözetmek mümkünse, bunun gerisinde teknolojik bir yarışve egemenlikolduğunu söylemek yanlış olmaz.

Ülkelerin gelişmesinde teknoloji ne kadar önemliyse, teknolojinin gelişmesinde de mühendis o kadar önemlidir. Hatta mühendis, teknolojinin tam da odağında durmaktadır. Çünkü O, bilimiteknolojiye dönüştüren unsur olmanın yanında, yarattığı teknolojiyi toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kullanandır aynı zamanda.Mühendis bilimle toplum arasında bir köprüdür.

Şayet insanlıkla yaşıt olan teknoloji için endüstri devrimi bir milat olarak kabul edilirse, teknoloji ile içiçe geçmişmühendis için de aynı şeyi söylemek mümkündür. Çağdaşanlamda mühendislik sanayi devriminin ve büyük sanayinin ürünüdür.

Osmanlı‘nın sanayi devrimini yakalamadaki başarısızlığının ardından, Türkiye Cumhuriyeti‘nin ilk yıllarında sanayileşme çabaları mühendislerin de katkılarıyla yoğunlaşmış, bu yönde önemli bir mesafe katedilmiş, ancak bilim ve teknoloji özellikle son yarım yüzyılda dışa bağımlı politikaların etkisiyle bir tarafa bırakılmıştır.

Bu yarım yüzyıl aynı zamanda TMMOB‘nin yaşıdır. Mühendislerin, mimarların yani teknolojiden sorumlu olanların örgütü olan TMMOB, olanca gücüyle bilimin ve teknolojinin toplum yararına kullanılması, teknolojinin istihdamı daraltıcı ve kimi zararlı etkilerinin giderilmesi yönünde büyük mücadele vermiş, bu yüzden de toplumsal yarar adına egemen politikalarla sürekli çatışmıştır.

TMMOB‘nin bu konudaki duruşunu en iyi şekilde Başkanlarımızdan Teoman Öztürk belirtmişve 24 Mayıs 1980‘de TMMOB 24. Genel Kurulu‘nda yaptığı konuşmasındaşunları söylemiştir:

"...bilimi ve tekniği emperyalizmin ve sömürgenlerin değil, emekçi halkımızın hizmetine sunmak için her çabayı güçlendirerek sürdürmeyolunda inançlı ve kararlıyız."

Durum bu tarihlerden sonra iyileşmemiş, hatta göreli olarak gerilemiştir. Yeni liberal politikaların gereği olarak, yatırım ve üretim geri plana itilmiş, zaten yeterli uygulamayı bulamayan ulusal bilim,teknoloji ve inovasyon politikalarına dayalı sanayileşme, kalkınma ve bunları tamamlayan hakça paylaşım yerine, uluslararası sermayenin dayattığı işbölümüne uygun olarak, ucuz işgücüne, katma değeri düşük imalata, doğal kaynakların kuralsız tüketimine ve kültürel varlıklarımızın yok edilmesine dayalı bir büyüme tercih edilmiştir.Bilimsel ve teknolojik gelişmede kamu girişimciliğinin kritik rolü özelleştirme politikalarıyla yok edilmiştir.

Bu durum halkımızın sorunlarını arttırmış, meslektaşlarımızın durumlarını olumsuz yönde etkilemiştir. Gelişmişülkelerdeki mühendisler araştırma - geliştirme, tasarım işlevlerinde yoğunlaşırken, ülkemizin mühendisleri, az sayıdaki istisna hariç, bu süreçlerden dışlanmış, işbulmak için, mesleklerini uygulayabilecek ortamların yaratılması için mücadele etmek zorunda kalmışlardır.TMMOB de, topluma ve meslektaşlarına karşı sorumlulukları çerçevesinde, bilimin ve teknolojinin önemini anlatmayı, bilimin ve teknolojinin geliştirilmesi konusundaki siyasi irade eksikliğinin giderilmesi için çaba harcamayı sürdürmüştür.

Teknolojideki ilerlemeyi ve onun yarattığı değişmeyi durdurmak mümkün değildir. Değişimin tüm canlılar için iyi yönde olmasınısağlamak sadece bugün için değil, dünyanın sınırlı kaynaklarını kullanarak ipotek altına aldığımız gelecek kuşaklar için de çok önemlidir. Bu amaca ulaşmak için ise, insanlığın ortak ürünü olan bilimin ve teknolojinin insan yararına, toplum yararına kullanılmasını sağlamak gerekmektedir.

Bu nedenle de teknolojiyi başlıca ilişkiler, unsurlar ve değişik ölçeklerde değerlendirmek büyük önem taşımaktadır. Bu kitapta bunu yapmaya çalıştık.

Bilgilerini, birikimlerini ve görüşlerini bizlerle paylaşan dostlarımıza, bu kitabı planlayan ve hazırlayan Yönetim Kurulu üyemiz Mahmut Kiper‘e ve yayın haline getiren arkadaşlarımıza teşekkürlerimizle, bilimi ve teknolojiyi halkımızın yararına sunmaktaki kararlılığımızın sürdüğünü bir kez daha yineliyoruz.