TMMOB BÜYÜK MENDERES HAVZASINDA JES GERÇEĞİ RAPORU
Sunuş
Konunun uzmanlarından oluşturulan TMMOB Teknik Heyeti bu raporda; yoğun olarak Aydın'da ve Büyük Menderes Havzası'nda kurulan JES'lerin çevresel etkilerini sağlık, tarım, planlama, enerji ve ekonomik boyutlarda ele almakta ve etraflıca tartışmaya açmaktadır.
İşletmeye alınmış jeotermal elektrik santrallarının üçte ikisini; yatırım, ön lisans ve planlama aşamasındaki santralların proje stokunun dörtte birini sınırları içinde bulunduran Aydın ilinde yaşanan çevresel tahribata yükselen itirazın haklılığı, rapor tarafından bir kez daha tespit edilerek kamuoyuna sunulmaktadır.
Santralların plansızlığı, işletme sorunları, santral atıklarının tasfiyesi konuları, bunların çevresel etkileri tüm açıklığı ile raporda yer almaktadır. Tüm bunlar ve Büyük Menderes Havzası'nda büyük bir hızla ilerleyen JES çalışmaları göz önüne alındığında raporda sunulan çözüm ve öneriler; ülkemizin ortak zenginliği olan jeotermal enerjiye yaklaşımın yeniden ele alınması gerekliliğini gözler önüne sermektedir.
Dileriz ki bu rapor; jeotermal enerji kaynaklarının en doğru, sürdürülebilir ve çevreye en uygun düzeyde kullanımı için tüm ilgili resmi kurumlara bir yol haritası olarak katkı sunar.
İçindekiler
TABLO DİZİNİ
ŞEKİL DİZİNİ
FOTOĞRAF DİZİNİ
KISALTMALAR
SUNUŞ
1. GİRİŞ
2. JEOTERMAL KAYNAKLARIN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
3. DÜNYA’DAKİ JEOTERMAL KAYNAKLAR VE GELİŞİMİ
4. TÜRKİYE’DE JEOTERMAL KAYNAKLAR VE GELİŞİMİ
5. JEOTERMAL ARAMA ve İŞLETME SÜREÇLERİNİN JEOLOJİK AÇIDAN ÇEVREYE
OLUMSUZ ETKİLERİ
5.1. Bölge Jeolojisi
5.2. Jeolojik Açıdan Çevresel Etkilerin İncelenmesi
5.3. Jeotermal Arama, İşletme ve Reenjeksiyon Kuyularının Etkileri
5.4. Gürültü
5.5. Sondajlarda kullanılan çamur
5.6. Jeotermal Testler
5.7. Jeotermal İşletme
5.8. Çökme
5.9. Depremlerin Oluşumu
5.10. Bölgenin Hidrojeolojik Yapısı Nedeniyle Tatlı Su Akiferlerinin ve Tarımsal
Alanların Kirlenmesi
5.11. Aşırı Çekim - Usulsüz ve Gereğinden Fazla Ruhsat Verilmesi
6.JEOTERMAL ENERJİ SANTRALLARININ SU KAYNAKLARI AÇISINDAN OLUMSUZ
ETKİLERİ
6.1. Hidrolojik Yapı
6.2. Hidrojeolojik Yapı
6.3. Aydın-Söke Alt Havzası Yüzey Suyu ve Yeraltısuları Bilançosu
6.4. Büyük Menderes Havzasında Yüzey Suyu ve Yeraltısularının Kalitesi ve
Jeotermal Kaynaklı Kirlilik
7. JEOTERMAL ENERJİ SANTRALLARININ TARIMSAL AÇIDAN OLUMSUZ ETKİLERİ
7.1. Aydın İli Toprakları ve Arazi Kullanma Durumunun Değerlendirilmesi
7.2. Aydın İlinin “Büyük Ova Koruma Alanları” Açısından Değerlendirilmesi
7.3. JES’lerin Tarımsal Üretime Etkileri Açısından Değerlendirilmesi
8.JEOTERMAL ENERJİ MEVZUATI, EKSİKLİKLER VE SORUNLAR
8.1. Yasal Mevzuattaki Eksiklik ve Karmaşıklıktan Kaynaklanan Sorunlar ve
Çözüm Önerileri
8.2. Çok Sayıda Otoritenin Bulunması
8.3. Hatalı ve Aşırı Ruhsatlandırma
8.4. Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği’ndeki Jeotermal Kaynak
Kullanımıyla İlgili Yetersizlikler
8.5. “ÇED Gerekli Değil” Sorunu
8.6. Paydaş Katılımının Göz Önünde Bulundurulmaması
8.7. Atık Sudan Kaynaklı Kirliliğin Önlenmesi
8.8. Hava Kirliliği ve Koku Problemi
8.9. Gürültü Sorunu
8.10. Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği
9.TÜRKİYE ELEKTRİK ÜRETİMİ VE JESLER
9.1. Elektrikte Ne Durumdayız?
9.2. Plansızlık, Arz Fazlası
9.3. Jeotermal Elektrik Santrallarına Yoğun İlgi
9.4. Böyle Gelmiş Böyle Gitmemelidir
10.SONUÇ ve ÖNERİLER
EKLER
KAYNAKÇA