TMMOB 28. DÖNEM ÇALIŞMA RAPORU

GİRİŞ

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 1982 Anayasası ve sonrasında çıkarılan iki kanun hükmünde kararnamenin çizdiği çerçevedeki ilk dönemini ve ikinci döneminin başlangıç aramalarını 29. Genel Kurulu ile tamamlamış olacaktır. Yeni çerçevenin en belirgin özelliği olarak TMMOB ve Odalarının yapamayacağı faaliyetlerin sıralanması göze çarpmaktadır. Kuruluş amaçlarının gerçekleşmesine yönelik salt kısıtlama anlam ve amacı taşıyan madde eklemeleri yasanın bütününde bir yama gibi durmaktadır.

İkinci söz edilmesi gerekli nokta daha önce asker sivil tüm mühendis ve mimarların zorunlu üyeliği yerine üyelik yasağı ve isteğe bağlı üyelik gibi kategorilerin getirilmesi ile TMMOB organlarına seçilebilmek için meslekte 10 yıllık kıdem şartının aranmasıdır. "Mühendislik ve Mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak" amacıyla kurulan TMMOB'nin üreteceği kararlarda önemli bir kısım üyesini dışarıda bırakma zorunda olmasını anlamak mümkün örülmemektedir.

Uzmanlıkların gelişme ve ayrışmasının kuruluş amaçlarıyla uyumlu yürümesini sağlamak bu kısıtlama ile zorlaşmaktadır.

Kanun hükmünde kararnamelerde ayrıntılı düzenleme organı seçimleriyle ilgili olarak ması önümüzdeki dönemde aktarılan üzerinde çalışılması gerekli bir talep olmaktadır organ seçimleri yargıcın bizzat yaptırdığı seçimlere dönüştürülmüştür. Genel Kurullardan kopartılan seçimlere katılım zorunlu kılınmaya çalışılırken üyelerin veya delegelerin genel ya da yerel seçimlerde gözettikleri kriterlerle oy kullanmaları gibi yasa koruyucunun açıkladığı amacıyla bile uyumsuz bir durum yaratılmış olmaktadır.

27. dönem çalışma raporu ekinde dile getirilen görüşler ışığında yasalaşmanın sağlanması önümüzdeki döneme aktarılan üzerinde çalışılması gerekli bir talep olmaktadır.

TMMOB'nin kuruluş amaçlarını gerçekleştirmesinde ve otuz yılı aşkın süredir oluşturduğu saygınlık ve beklentilerin yerine getirilmesinde aşması gereken sorunların en önemlileri arasında iç işleyişine ilişkin kuralların düzenlenmesi ve uygulanması bulunmaktadır.

Anayasa, TMMOB yasası, TMMOB Tüzüğü, Odalar Tüzükleri, Mali İşler Yönetmeliği, il koordinasyon kurulları yönetmeliği, Bilirkişilik, hakemlik, eksperlik yönetmeliği, mesleki denetim uygulamasına yönelik esaslar mevcut çerçeveyi oluşturmaktadır. Bu kuralların oluşturulması kadar uygulanmasında da sorunlarımız olduğu bilinmektedir. «alışma dönemindeki mevcut pratiklerin ışığında ve TMMOB bütünlüğünün sağlanması amacıyla gerekli tüzük ve yönetmelik düzenlemeleriyle uygulanmalarına ilişkin mekanizmaların  oluşturulması bu genel kurulun önemli görev ve tartışma konulan arasında yer almaktadır.

TMMOB'nin gerek bu çalışma döneminde ele aldığı gerekse de genel kurulun gündemine giren önemli konularından biri de çeşitli uzmanlıkların hak ve görevleri ile TMMOB'deki temsiliyetleri konusudur. Mevcut 18 oda üye sayılan, faaliyet alanları büyüklükleri itibariyle geniş bir aralık oluşturmaktadır.

200'den az üye saydı odadan 30 bine varan üye saydı odaya, 500 bin TL bütçe öngören odadan 300 milyon TL bütçe öngören odaya ayrıca üye bazına 1000 TL'den az bütçeden üye başına 3000 TL bütçe öngören odaya kadar sayısal ve parasal farklılıklar gözlenmektedir. Bir kısım odaların çeşitlilik, zenginlik gösteren faaliyetleri yanı sıra rutin bürokratik hizmetlerini göremez durumda odalar bulunmaktadır.

Odaların barındırdıkları uzmanlıklar da çeşitlilik göstermektedir. 1954'te 10 uzmanlık odası ile faaliyete geçen TMMOB'de 1977'de kuruluş karan alınan İç Mimarlar Odası ile oda sayısı 18'e çıkmış olup 18 odaya kayıtlı uzmanlıkların 40'a varmaktadır. TMMOB genel kurulunun dönem içersinde yürütülen çalışmalar ışığında örgütlenmesini gözden geçirmesi, yeni dönemin gerekleri ve mesleğin gelişimi açısından yeni biçimini oluşturması gerekmektedir.

TMMOB'nin iç işleyiş sorunlarının üyelerinin ve halkımızın beklentilerini koruyamaması gibi bir duruma yol açması kabul edilebilir bir nokta değildir.

TMMOB gibi toplumdaki çeşitli kesimlerin sorunlarını dile getiren, çözüm önerileri geliştiren bir yapıdan umulan mevcut faaliyet düzeyi olmadığı bilinmektedir.

Bunu aşmanın ilk adımı mevcut kurul ve kuralların çalıştırılmasına ağırlık vermek olmalıdır. Tüzük ve yönetmeliklerin durum süreçlerine azami ve hazırlıklı katılımın sağlanmasında tüm üyelere görevler düşmektedir.

Hazırlanacak tüzük ve yönetmeliklerdeki aksayan rahatsızlık yaratan hükümlerin giderilmesi için gerekli mekanizmalar TMMOB bünyesinde her zaman var olmuştur. Asıl olan bu mekanizmaları çalıştırmak ve üyelerimizin sorunlarının temelini oluşturan diğer yasal ekonomik, demokratik taleplerin yeterince kapsamlı ve yüksek seslendirilmesini sağlamak olmalıdır.

Toplumun örgütlenme haklarına ilişkin çok çeşitli kısıtlamaların varlığı TMMOB'nin önemini arttıran bir faktör olmaktadır.

Çeşitli toplam kesimlerinin ve çıkar gruplarının bir arada olduğu TMMOB'nin en yüksek karar organı genel kurulu toplumdaki beklenti ve taleplerin yükseliş gösterdiği bir döneme girerken geçmişinden alacağı güçle üyelerine ve halkına layık olmanın yollarını açmalıdır.