MMO: İŞÇİ DİRENİŞLERİNİ SELAMLIYORUZ

15–16 Haziran Büyük İşçi Direnişinin 45. Yıldönümünde

İşçi Direnişlerini Selamlıyoruz

1970 yılında, çalışma yaşamı ve sendikal mevzuatı, İş Yasası ve Sendikalar Yasası’nı yeniden düzenleyerek DİSK’i ve temel işçi haklarını geriletmeye yönelik yasa tasarısına karşı 15–16 Haziran 1970 tarihlerinde büyük bir işçi direnişi gerçekleşmişti. 168 fabrikadan 150 bin işçinin gerçekleştirdiği direnişe şiddetle müdahale edilmesi sonucu üç işçi ve bir esnaf ölmüş, 200’den fazla işçi yaralanmış, sıkıyönetim ilan edilmiş; yüzlerce işçi-sendikacı 12 Mart mahkemelerinde yargılanmış, olayların ardından 5 bini aşkın işçi işten atılmıştı. İki yıl sonra ise Anayasa Mahkemesi söz konusu değişiklikleri iptal etmişti.

12 Mart döneminde sermaye çıkarları doğrultusunda yeterince düzenlenemeyen çalışma yaşamı, 24 Ocak 1980 ekonomi kararlarının gerektirdiği 12 Eylül faşizmi ile yeniden biçimlendirilmiştir. Neoliberalizmin başlangıç dönemlerinde işçi sınıfı aleyhine yapılan düzenlemeler,  AKP iktidarı tarafından 2003 yılından beri tepe noktaya vardırılmıştır. 2003 yılındaki İş Yasası değişikliği ile başlayan, torba yasalarla süren onlarca değişiklik emekçilerin ücretlerini, çalışma ve yaşam koşullarını olumsuz yönde etkilemiştir. AKP iktidarı döneminde taşeronlaştırma, esnek, güvencesiz istihdam biçimleri ve sendikasızlaşma yaygınlaşmış; işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri piyasaya açılmış, serbestleştirme, kuralsızlaştırma ve kamu denetiminin kaldırılmasına yönelik birçok düzenleme yapılmıştır. İktidar, işçi cinayetlerini meşrulaştıran dinci ve sermayeci bir yaklaşıma sahiptir. İktidar uygulamaları, yoğun emek sömürüsü yoluyla sermaye güçlerinin azami kârını garantiye almaya yöneliktir.

Ancak son yıllarda işçi sınıfının bu yoğun sömürü ve baskı ortamına karşı tepkileri de gelişmiş; büyük Tekel direnişinin ardından THY, Togo, Şişecam, Yurtiçi Kargo, DHL, UPS, Cargill, Burger King, ATV-Sabah, Bilgi ve Koç Üniversiteleri, Brisa, Daiyang-SK, Renault, Deba, Legrand, PTT, Çaykur ve daha birçok işyerinde direnişler olmuştur. İşçi hareketleri 2013 Haziran isyanından ivme alarak yayılmış; 2015’te ise onlarca ilde MESS işvereni büyük sermaye güçlerine karşı metal ve otomotiv, Kayseri’de mobilya, Bilecik’te seramik, İzmir’de petrokimya sektörlerinde büyük direnişler yaşanmış ve kazanımlar da elde edilmiştir. Bu direnişler aynı zamanda sarı-gerici-faşist sendikacılığı teşhir ediyor, zayıflatıyor, sendikal hareketin krizine bir yanıt da oluşturuyor.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası, 15-16 Haziran kalkışmasının 45. yılında, özellikle 2013 Haziran direnişinden beri yaşanan büyük toplumsal uyanışı, ayağa kalkışı ve işçi hareketlerini selamlamaktadır. Odamız ve Oda üyesi mühendisler, kardeşleri işçilerle dayanışma içindedir.

Ali Ekber Çakar

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı