TMMOB 50. YIL ANDACI

Mühendislerin ve mimarların, yasalar tarafından belirlenmiş bir örgüte sahip olmalarının yaklaşık 100 yıllık bir geçmişi vardır.1908‘de kurulan Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti’ni, Türk Yüksek Mühendisler Birliği, Türk Mimarlar Cemiyeti ve uzmanlık temelinde kurulan çok sayıda dernek izlemiştir. Bu kuruluşların 1930‘lara kadar uzanan "odalaşma" çalışmaları, 2.Dünya Savaşı sonrasında egemen politikalar ile buluşmuş, unvanlarını yüksek öğretim sonunda elde eden meslekler arasında, avukatlardan ve tabiplerden sonra mühendisler ve mimarlar da yasa ile kurulu örgütlerine 1954 yılında kavuşmuşlardır.

TMMOB Yasası 27 Ocak’ta Meclis’te kabul edildi. Kurucu Genel Kurul’un hazırlıkları Bayındırlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir müteşebbis heyet tarafından yapıldı. 18-21 Ekim 1954 tarihleri arasında 1. Genel Kurul toplandı. Ve TMMOB tüzel bir kişilik olarak hayata atıldı.

Geleceği planlamak için geçmişi incelemek gerekir. Orada çok önemli ipuçları yatmaktadır. Cumhuriyet ‘in ilk yıllarında bin kadar olduğu tahmin edilen mühendis ve mimar sayısı, TMMOB’nin kuruluşunda 6 bin 812‘ye çıktı. Bugün yarım milyona yaklaşıyor bu sayı. TMMOB’nin kuruluşunda, ağırlıklı olarak kamu sektöründe çalışan mühendisler ve mimarlar, artık ağırlıklı olarak özel sektörde çalışıyorlar. İşsizlikle tanışıklığı zayıf olan meslektaşlarımız, bugün işsizlikle iç içe yaşıyorlar. 1970’lere kadar kamuda en iyi ücret alan kesimlerden birisi olarak çalışan mühendisler ve mimarlar, bugün yoksulluk sınırının altında ücretlere razı edilmek istenmektedir. Başlangıçta hızlı bir sanayileşmeve imar hamlesi nedeniyle, mesleki formasyonlarını, bilgi ve becerilerini kullanabilen meslektaşlarımız, hızla, teknoloji üretmeyen, dışa bağımlı gelişme nedeniyle mesleki tatminsizliği yaşamaya başladılar. Daha 1949’da, TMMOB kurulmadan önce, yabancı mühendis ve mimarlara karşı kendi haklarını alanlarda da savunan meslektaşlarımız, bugün yabancı mühendislik firmalarının taşeronluğuna razı edilmeye çalışılıyor.

Dünyada ve ülkemizde gelişen olaylardan etkilenen TMMOB, hizmetlerine ihtiyaç duyulan bir mesleğin örgütü olarak gelişti; uzmanlıklar arasındaki çekişmelerin de etken olduğu bir dağılma dönemini yaşadı; siyasi iktidardan önce kendisini feshetme girişimlerinde bulundu. Üyelerimiz, önemli ekonomik haklarını kaybetmeye başladı;1961 Anayasası'nın yarattığı göreli demokratik ortamda hak kayıplarına karşı mücadele etti; sendikalar kurdu; TMMOB’nin tasfiyesine karşı mücadele etti; emekçi kimliğini kavradı; Odalarına sahip çıktı, Birliğine sahip çıktı.

TMMOB, 1973 Genel Kurulu ile birlikte yeniden çalışmaya başladı. Ama bu kez "mühendislerin - mimarların sorunları ülke sorunlarından ayrılamaz " anlayışıyla ve "bilimi ve teknolojiyi halkın hizmetine sunma " hedefiyle. .

O günlerden itibaren bu genel çizgisini sürdüren Birliğimiz, 50. yılında kendi geçmişini bu çalışmayla kamuoyuna açıyor. 50. Yıl Andacı, TMMOB ‘yi tanımak isteyenler için bir başvuru belgesi niteliğindedir. Yönetim Kurulumuz adına çalışmanın sorumluluğunu üstlenen Mahmut Kiper’e, Andacı hazırlayan çalışma grubu üyelerimize, çalışmaya katkıda bulunan ve yayına hazırlayan üyelerimize, Yönetim Kurulu adına teşekkür ediyorum. Ama esas teşekkür, mühendis ve mimar örgütlenmesine katkıda bulunanlaradır. Bilimi ve tekniği halkımızın hizmetine sunma anlayışını geliştirenleredir. Mühendis ve mimar mücadelesini sürdürenleredir. Onlar, bize sahip çıkılacak bir geçmiş bıraktılar. Ne güzel olurdu 50. yılımızı bugün bizimle birlikte olamayanlarla paylaşabilmek. Ne güzel olurdu mücadelemizi birlikte planlamak, birlikte sürdürmek. Onlara, Teoman Öztürk ‘ün adında teşekkür ediyoruz. Geliştirmeye çalıştıkları değerleri dünden geleceğe taşımaya kararlıyız. 50. yılımızda, geleceğimize umutla, inançla bakıyoruz.